Frank Krake | De grootste bankoverval aller tijden

De top van de Duitse bezettingsmacht is er niet gerust op. Rijkscommissaris Seyss-Inquart en SS-generaal Rauter voeren overleg en besluiten Rost van Tonningen te instrueren zijn voorzorgsmaatregelen te nemen.

Rost van Tonningen, President van de Nederlandsche Bank, neemt de waarschuwing serieus. Zeker toen hij hoorde over luchtlandingstroepen die slag leverden in Arnhem. Operation Market Garden was begonnen. Hoog tijd om het geld van de Wehrmachtkasse dat bij de diverse kantoren van DNB in kluizen ligt opgeslagen dichter naar de oostgrens van Nederland te brengen. In Almelo beschikt de DNB over een agentschap met een grote kluisruimte. Het wemelt in de Twentse stad van de Duitse soldaten en instellingen, Mussert had er zelfs zijn hoofdkwartier opgeslagen en het lag ook nog eens dicht bij de grens. Voor het geval dat. Zo verhuist meer dan 200 miljoen gulden naar het oosten van het land, tegen alle adviezen van bankspecialisten in.

Vijf jongen mannen buigen zich over een kaart die door Derk Smoes, commandant van de lokale KnokPloeg is uitgetekend. Hij heeft een jaar bij de Nederlandsche Bank in Almelo gewerkt en kent het gebouw en zijn collega’s op zijn duimpje. Sinds een half jaar is hij ondergedoken, omdat hij het pistool van de directeur van de DNB heeft ‘geleend’ voor een bevrijdingsactie in het Huis van Bewaring in de stad. Toen dat ontdekt werd, restte hem geen keus. Zijn vrouw en kinderen had hij in geen maanden gezien, maar hij is vastberaden.

Naast hem zit Douwe Mik, zijn trouwe secondant. Douwe was als gedemobiliseerde militair werkzaam bij de politie in Rotterdam, maar weigerde daar Joden op te pakken. Daarom is ook hij ondergedoken. De moord door de Sicherheitsdienst op zijn maat en collega-politieman sterkte hem in zijn strijd tegen de bezetter.

Albert Wisman voorziet de vier andere mannen van tactische adviezen. Jarenlang heeft hij als marechaussee meer dan honderd piloten, Joden en onderduikers over de grens met België geholpen, totdat hij zelf werd gezocht door de Duitsers. Hij is een keiharde, die een verschrikkelijk geheim met zich meedraagt.

De vierde man is Henk Meulenbeld, verzetsnaam Hennie. Zijn marconistenopleiding bij Radio Holland moest hij afbreken omdat het bombardement op Rotterdam het hoofdkantoor volledig verwoeste. Vanaf dat moment is Hennie vastbesloten terug te slaan en sluit hij zich bij de KnokPloeg aan. Zijn vriendin Tini is de vaste koerierster voor de KP.

Hennie kent de laatste van het stel, Herman Höften, via de socialistische jeugdbeweging. Daar was Herman voorzitter van en hij is de geestelijke leider van de groep.

De afgelopen maanden hebben de mannen vele distributiekantoren en treinen overvallen, auto’s gestolen, tientallen spoorrails opgeblazen en onderduikers aan een adres geholpen. Maar nu doet de Nederlandse regering een beroep op hen. Op Radio Oranje heeft de geheime slagzin geklonken: ‘De kinderen van Versteeg moeten allen onder de wol’. De spoorwegstaking is uitgebroken en alle spoorwegmannen moeten onderduiken, met hun gezinnen. Daar is geld voor nodig, veel geld.

Derk Smoes realiseert zich de impact van zijn plan en vraagt via de zender van gedropte commando’s toestemming aan de Nederlandse regering voor de bankoverval. Het commandoteam is persoonlijk door Prins Bernard geïnstrueerd en ze geven Derk per omgaande het positieve antwoord door. Tijd voor actie…